Aderans nedir sorusunun yanıtı, inşaat sektörünün içinde olan kişiler tarafından bilinse de birçokları tarafından tam olarak anlaşılmaz. Neredeyse her betonarme inşaat projesinde önemli yer tutan bir kavram olan aderans, yapı projelerinin en önemli unsurları arasında yer alır.
Cevabı basit şekilde, yapı projelerinde kullanılan farklı malzemelerin yapıştırılarak bir bütün haline gelmesi ve tek bir maddeymiş gibi hareket etmesi olarak verilen aderans nedir sorusunu yazımızda tüm yönleriyle ele alacağız.
Ayrıca Beton Nedir ve Betonda Hangi Katkı Maddeleri Kullanılır? başlıklı yazımızı okuyarak inşaat projelerinin en temel unsurlarından olan beton ile ilgili detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.
Kelime anlamı olarak yapışma anlamına gelen aderans yapılarda iki maddenin birbirine yapışmasını sağlayarak yüksek dayanıklılık sağlar. Örneğin beton ve demir çubuklardan oluşan yapıların betonarme hale gelmesi için çubukların betona tamamen yapışması gerekir. Aderans sayesinde bu iki farklı malzeme birbirine yapışarak aynı anda kullanılır hale gelir.
Güçlendirilmiş beton anlamına gelen betonarme, doğal afetler ve birçok farklı dış etki karşısında uzun süreler boyu dayanıklı yapılar elde edebilmek için uygulanır. Betonarme yapıları elde etmek için beton ve donatı adı verilen demir çubukların birbirine yapışması gerekir. Aderans bu noktada devreye girerek beton ve donatının birbirine yapışmasını ve aralarında gerilim kuvveti oluşmasını sağlar.
İki farklı malzemenin birbirine yapışmasını ve birlikte çalışmalarını sağlayan aderans sadece beton ve donatı arasında gerçekleşmez. Betonun çimento yapımında kullanılan agregaya yapışması gibi yapı projelerinde farklı alanlarda da aderans kullanılır. Bir yapı projesinin betonarme hale gelmesi için mecburi olan aderans günümüzde tüm yapı projelerinde kullanılır.
Yapı projelerinde aderans hesaplaması yapıldığında her zaman istenilen sonuç elde edilemeyebilir. İnşaat sektöründe yaygın olarak kullanılan aderans arttırıcı yöntemler, kuvvetin yeterli olmadığı yapılarda dayanıklılığın artması için gerekli olan aderansın sağlanmasına yarar.
Bu noktada birçok farklı aderans arttırma yöntemi kullanılır:
● Nervürlü donatı kullanımı
● Aderans arttırıcı katkı maddeleri
● Enine donatı kullanımı
● Beton sınıfını yükseltmek
Yukarıda listelediğimiz yöntemler aderans hesaplamasında istenilen sonuçların elde edilmesini sağlar. Yapı dayanıklılığının olması gereken seviyeye gelmesini sağlayan arttırıcı yöntemler ile en ideal aderans kuvveti elde edilir.
Yazımızın başında da belirttiğimiz gibi aderans bir yapının betonarmeye dönüşmesi noktasında dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardandır. Yapı sağlamlığı ile direkt olarak doğru orantılı olan aderans kavramı doğru uygulanmadığında uzun vadede kötü sonuçlar doğurabilir.
Ülkemizin bulunduğu coğrafyada yer alan birçok fay hattı, yapı projelerinde dayanıklılığa dikkat etmenin önemini arttırmıştır. İnşaatta kullanılan malzemelerin kalitesinden, denetimsizliğe ve yanlış teknik uygulamalara kadar birçok unsur bir yapının dayanıklılığını etkiler.
Bu yüzden binanın sahip olduğu yükü güvenli şekilde zemine kadar taşıyabilmesi için yapının içerdiği her bir farklı malzemenin bütünlük içerisinde hareket etmesi gerekir. İdeal aderansın sağlayacağı esneklik ve rijitlik sayesinde yapılar karşılaşabilecekleri yük ve basınç ne kadar şiddetli olursa olsun dayanıklı hale gelirler.
Daha önce de belirttiğimiz gibi nervürlü çelik kullanımı aderans arttırıcı bir yöntemdir. Aynı zamanda aderans arttırıcı katkı maddeleri de uygulandığı yüzeylerin daha yüksek bir yapışma gücüne sahip olmasına katkıda bulunur. Böylelikle artan aderans, yapıların dayanıklılığının ideal seviyeye gelmesini sağlar.
Kullanılan beton sınıfını yükseltmek de aderansı arttırmak için tercih edilen yöntemler arasındadır. Beton sınıfı arttıkça aderans da artar. Örneğin C40 ile C50 betonlarının arasındaki aderans farkı oldukça yüksektir. Bir diğer aderans arttırma yöntemi olan enine donatı da aderansı arttırır.
Betonda aderans arttırıcı yöntemlerden bir diğeri de aderans arttırıcı katkı maddeleridir. Her türlü kir, yağ, pas ve tozdan arındırılmış olan yüzeylere uygulanan katkı maddeleri harç, sıva ve şapların aderansını arttırır ve su geçirmezliğini sağlarlar. LATEX Su Geçirimsizlik ve Aderans Arttırıcı Sıvı Harç Katkısı iç ve dış sıvalardan, şaplara farklı kullanım alanı ile en etkili aderans yalıtım katkı maddelerinden birisidir.
Aderans arttırıcı katkı maddelerinin avantajları şunlardır:
Aderans arttırıcı katkı maddelerinin uygulanmasına başlamadan önce uygulanacak zeminin yüzey hazırlığının yapılması gerekmektedir. Her türlü kir, pas ve yabancı maddeden arındırılan zeminin yüzeyi suya doyurulmalı fakat yüzeyde fazlalık su bırakılmamalıdır. Çelik yüzeyler ise yine aynı şekilde yapışmayı azaltan kir, pas gibi unsurlardan arındırılmalı ve kumlanarak aderans arttırıcı uygulanmaya hazır hale getirilmelidir.
Örneğin REPAMERK 325 Korozyon Önleyici ve Aderans Sağlayan Harç uygulanırken 25 kilogram arttırıcı için takriben 6 litre su kullanılır. Homojen bir karışım elde edene kadar karıştırılan su ve REPAMERK 325, 4 dakika dinlenmeye bırakılır ve 30 saniye daha karıştırılarak fırça, rulo veya püskürtme sistem ile uygulama yapılır.
Eğer korozyon önlemek için bir uygulama yapılacaksa hazırlanan karışım demir donatın üzerine fırça ile en az iki kat olmak üzere uygulanır. İlk kat, fırça, rulo veya püskürtme yoluyla, temizlenmiş donatıya 1 mm kalınlığında olacak şekilde uygulanır. Yaklaşık 3-4 saat geçtikten sonra ikinci kat uygulamasına geçilir. Benzer kalınlıkta olması gereken ikinci kat uygulamasından 30 dakika sonra tamir harcı ile beton yüzey ve donatılar kaplanır.
Astar olarak uygulamada ise hazırlanan karışım kalınlığı 1 mm’yi geçmeyecek şekilde fırça ya da püskürtme sistemi ile uygulanır. Uygulama tamamlandıktan 30 dakika sonra tamir harcı ile beton yüzeyler kaplanır.
Aderans nedir sorusunun yanıtını aradığımız yazımızın sonuna geldik. Yapı kimyasalları uzmanı Baumerk olarak, inşaatlardaki dayanıklılığı arttırmanın en önemli unsurlarından olan aderansı tüm detaylarıyla incelediğimiz yazımızda aderans hakkında merak edilen her noktayı en ince ayrıntısıyla inceledik.
Baumerk ürün portföyünde yer alan yapı kimyasalları, su yalıtım membranları arasında yapı projelerinizde sağlamlık ve dayanıklılığı arttırmak için ihtiyacınız olan tüm ürünleri bulabileceğinizi de belirtelim. Aynı zamanda tüm teknik sorularınız için donanımlı teknik ekibe sahip Baumerk’le iletişim kurabilirsiniz.